Skip to content Skip to footer

Rydze- jak je rozpoznać i przyrządzić

Choć do grzybów blaszkowych zwykle podchodzimy z dużo większą ostrożnością, to nie wszystkie z nich są trujące. Do jadalnych i bardzo cenionych należą miedzy innymi rydze. Przez wielu uważane są za jedne z najsmaczniejszych grzybów. Doskonale smakują smażone na maśle, a jeśli lubimy robić przetwory, to, warto postawić na smaczne rydze marynowane.

Jak rozpoznać rydze?

Cechą rozpoznawczą rydzów jest pomarańczowy kolor, są nieodłączonym elementem tradycyjnej polskiej kuchni. Mają wyborny smak i wyjątkowy zapach, przez wielu porównywany z owocowym. Ich fachowa nazwa to mleczaj rydz. Do tej rodziny grzybów należą też inne grzyby jadalne: mleczaja późnojesienny, mleczaja zmienny, mleczaja czerwieniejący i mleczaja świerkowy.

Rydze nie mają specjalnych wartości odżywczych, składają się głównie z wody, a wartościowe składniki mają znikomy udział w jego składzie. Wyjątkiem jest witamina A, czyli beta-karoten. To właśnie ona odpowiedzialna jest za charakterystyczną barwę tych grzybów.

Jak rozpoznać rydza

Cechą charakterystyczną rydza jest oczywiście jego barwa- przybiera kolor pomarańczowy, łososiowy lub czerwonawy. Mleczaj rydz rośnie od sierpnia do listopada w lasach iglastych na piaszczystych glebach. Kapelusz rydza może mieć średnicę około 4-10 cm, u dojrzałego rydza staje się wklęśnięty, lejkowaty. Wyróżniają go również koncentryczne ciemniejsze pręgi, oraz podwinięty brzeg.

Pod kapeluszem znajdziemy blaszki- zwykle ciemnopomarańczowe, gęste i wychodzące nieco na niski (3-5 cm) trzon, który jest jaśniejszy od kapelusza. Trzon ma też charakterystyczne płytkie pomarańczowe jamki, a u starszych osobników wręcz puste wnętrze. Po uszkodzeniu z rydza płynie pomarańczowe mleczko.

Uwaga, nie pomyl rydza

Przy zbieraniu grzybów zawsze trzeba być ostrożnym. Taka ostrożność jest szczególnie istotna gdy zbieramy grzyby blaszkowe, a takie są własnie rydze. Wśród trujących grzybów najbardziej podobnych do rydza są mleczaj wełnianka i popularna olszówka, czyli krowiakiem podwiniętym.

Podczas zbierania grzybów odrzucamy te, u których brzeg kapelusza pokryty jest wełnistymi kosmkami, to jest właśnie cecha charakterystyczna mleczaja wełnianki. Do tego wełnianka ma białe, piekące mleczko. Olszówka za to po uszkodzeniu nie wydziela pomarańczowego mleczka, które zielenieje, tylko staje się czerwonobrązowa.

Jak przyrządzić rydze

Jeżeli zależy nam na zjedzeniu świeżych rydzów najlepiej będą smakować zwyczajnie usmażone na maśle. Wystarczy ułożyć same kapelusze rydza, blaszkami do góry, na rozpuszczonym maśle i smażyć tak ok. 2-3 minuty. Następnie należy odwrócić grzyby na drugą stronę i smażyć jeszcze przez kilka minut. Dopiero usmażone rydze można potraktować odrobiną soli.

Smak tych grzybów warto też zachować na zimę. Smaczne rydze marynowane to takie przyrządzone w ostrej marynacie. Najlepiej wybrać niezbyt duże grzyby i zamarynować je wg następujących proporcji. Na 1 kg grzybów potrzebne będzie 20 dag cebuli, łyżeczka ziaren pieprzu, szklanka octu owocowego i 2 łyżeczki soli.

Posolone rydze dusi się z cebulą, aż odparuje około połowa płynów. Następnie dodaje się pieprz i ocet i po kilku kolejnych minutach gotowania można je przełożyć do słoiczków. Po tym wystarczy już około 15-minutowa pasteryzacja i zaprawy na zimę są gotowe.